Ruđer Josip Bošković je najveći matematičar i astronom Dubrovnika, jedan od najznačajnijih naučnika svoga vremena. Bio je profesor univerziteta, osnivač Milanske opservatorije i direktor Optičkog instituta Francuske mornarice. Bio je univerzalan stvaralac: filozof, matematičar, astronom, fizičar, inženjer, pedagog, geolog, arhitekt, arheolog, konstruktor, optičar, diplomat, putopisac, univerzitetski profesor, najbolji pesnik na latinskom jeziku osamnaestog veka i prevodilac, poliglota.
Rođen je 18. maja 1711. godine kao sedmo dete trgovca Nikole Boškovića i majke Pavle iz porodice Bara Betere, poznatog dubrovačkog pesnika.
Umro je i sahranjen 13. februara 1787. godine, a srce mu je preneto u zavičaj.
Ruđer Bošković je, između ostalog, tvorac i jedinstvenog zakona sile, pretpostavljajući da postoji ne samo privlačenje (Njutnov zakon) nego i odbijanje u naizmeničnom menjanju na malim rastojanjima međutelima. Smatrao je da je elementarna čestica bez dimenzija izvor sile, a vreme i prostor je, nasuprot Isaku Njutnu, smatrao relativnim, pa se s pravom može nazvati pretečom Alberta Ajnštajna. Pronašao je dva geometrijska metoda za određivanje elemenata Sunčeve rotacije na osnovu posmatranja položaja tri tijela, zatim je izračunao dimenzije i spljoštenost Zemlje.
Otkrio je geometrijski model izračunavanja putanja kometa.
Objavio je veliki broj radova iz sferne trigonometrije i statističkih metoda u fizici.
Na području geonauke, Bošković je bio čuven po nekoliko veoma važnih ideja i naučnih rezultata. Najpre, njemu pripada prioritet u određivanju nepravilnog oblika Zemlje, kasnije nazvanog geoid, koji je promenljiv u vremenu, što je dokazano tek nakon njegovog vremena. On je prvi odredio spljoštenost Zemljinog rotacionog elipsoida na polovima i dobio vrednost koja je dosta blizu vrednosti spljoštenosti, prihvaćenoj u današnjoj geodeziji.
Zatim, Bošković je postavio osnove teorije izostratije, tj. nagomilavanja (suficit) masa i postojanja praznina (deficit) u Zemljinoj kori, koji su kompenzovani odgovarajućim rasporedom masa u Zemljinoj unutrašnjosti.
Bošković je prvi u istoriji nauke postavio metodu izjednačenja rezultata merenja, postavivši dva uslova, koja je kasnije Laplas izrazio u matematičkom obliku, pa je ta metoda po njemu nazvana Laplasova metoda, a u novije vreme upotrebljava se naziv Bošković-Laplasova metoda.
Važnost i aktuelnost Boškovićevih misli u savremenoj nauci potvrđuje jedan od najvećih fizičara XX veka, Hazenberg, kada je 1958. godine rekao: “U Boškovićevom delu nalazi se mnoštvo ideja koje tek u modernoj fizici poslednjih pedeset godina dolaze do potpunog izražaja i koje pokazuju kako su bila ispravna filozofska gledišta kojima se rukovodio Bošković u svojoj prirodnoj nauci“.
Izvori: Opšta enciklopedija, III tom, Mladost, Zagreb, 1978. i Wikipedia – slobodna enciklopedija